Botoks nədir?
Botoks (Botulinum toksini) Clostridium botulinum bakteriyasından əldə edilən toksindir. Sinir uclarında keçiriciliyi təmin edən maddələrin sərbəst buraxılmasının qarşısını alaraq, sinirlərlə sinirlərin çatdığı orqanlar arasında ötürülməni dayandıraraq öz təsirini göstərir. Sinir keçiriciliyinin dayandırılması sinirin çatdığı orqanın funksiyalarının azalması və ya tamamilə itirilməsini təmin edir. Estetik və kosmetik məqsədlərlə, mimik əzələlərin hərəkətindən yaranan üz qırışlarını azaltmaq, əmələ gəlməsinin qarşısını almaq, həddindən artıq tərləmə olan bölgələrdə tərləməni azaltmaq, xroniki miqren müalicəsində istifadə edilə bilər.
qırış müalicəsi
Mimik əzələlərin illər ərzində işləməsi dərini örtən qıvrımları qabarıq göstərir və beləliklə də üzdə dinamik xətlər əmələ gəlir. Ən çox görülən dinamik xəttlər alında, qaşların arasında, göz ətrafında və dodaqların ətrafında müşahidə olunur. Alındakı və göz ətrafındakı cizgilər insana daha yaşlı görünüş, qaşlar arasındakı xəttlər isə qaşqabaqlı, qəzəbli görünüş verir. Mimik əzələlərə botoks tətbiq etməklə bu əzələlərin hərəkətləri zəiflədilə bilər. Bu şəkildə yaşlı və qəzəbli görünən üz ifadəsində əhəmiyyətli bir inkişaf əldə edilir.
üzün formalaşdırılması
Botoks inyeksiyası ilə qaşları quyruq hissəsindən qaldırmaq və qaşların orta hissəsindəki hündürlüyü aşağı salmaq olar ki, bu da çaşqın sifətə səbəb olur.
Gözə çarpan üst diş ətinin təbəssümlə görünməsi gülümsəyərkən estetik olmayan bir görünüş yaradır. Bu vəziyyət botoks iynəsi ilə asanlıqla düzəldilə bilər.
Masetter (çeynəmə əzələsi) hipertrofiyası: Digər bölgə tətbiqlərindən fərqli olaraq, massetter əzələsinə botoks tətbiqləri qırışlar üçün deyil, əhəmiyyətli massetter əzələ hipertrofiyası olan xəstələrin kvadrat üz görünüşünü yumşaltmaq və oval üz əldə etmək üçün tətbiq edilir. Beləliklə, daha incə və daha qadın üz görünüşü əldə edilir.
Həddindən artıq tərləmə müalicəsi
Tər vəzilərinə botoks tətbiq edildikdə, tər vəziləri ilə sinir ucları arasındakı ötürülmə də dayandırıla və tər vəzilərinin fəaliyyəti azala bilər. Bədənin ən çox tərləyən bölgələri ovuc içi və qoltuqaltıdır. Həddindən artıq tərləmə və bununla bağlı tər qoxusu şikayətləri olan insanların tərli bölgələrinə botoks tətbiq edildikdə şikayətləri yaxşılaşır.
Tətbiqdən əvvəl edilən testlə həddindən artıq tərləmə sahələri müəyyən edildikdən sonra tətbiqin təsiri 6 aya qədər davam edir.
Migren müalicəsi
Botoks tətbiqi; 31 inyeksiya nöqtəsindən incə olan iynə ucları ilə baş və boyun 7 nahiyəsinə tətbiq edilir. Müalicə fərdi şəkildə planlaşdırılır və 12 həftəlik fasilə ilə ən azı 2 müalicə dövrü var. Bəzi xəstələrdə müalicənin effektivliyi üçün inyeksiyanın təkrarlanması lazımdır, bəzi xəstələrdə isə effektivlik bir neçə il davam edir. Mütəxəssis nevropatoloqun qərarı ilə botoks iynələrində ağrının yerinə görə lazım olan nahiyələrə əlavə dozalar tətbiq oluna, uğurlu nəticələr alınaraq miqren nəzarət altına alına bilər.
Botoks necə hazırlanır?
Botoks iynə şəklində tətbiq edilir və ağrılı prosedur deyil, inyeksiya zamanı yüngül ağrı hiss oluna bilər. Mimik əzələlərin hərəkətlərində azalma istənildikdə mimik əzələlərə, tərləmə şikayətinin azalması istənildikdə isə dəriyə vurulur.
Botoksun təsiri iynə vurulduqdan 3-4 gün sonra başlayır və ilk həftədə tam oturur və təsir müddəti 4-6 aydır. Botoks təsirini itirdikdə tətbiq təkrar oluna bilər.
Botoksun sağlamlığa ciddi yan təsiri yoxdur. Tətbiqdən sonra müvəqqəti şişlik, göyərmə, nadir hallarda isə göz qapağında müvəqqəti sallanma ola bilər.
Hamilə qadınlar botoks edə bilərmi?
Botoksun hamiləlik və laktasiya dövründə zərərli təsirinin olub-olmadığı hələ məlum deyil. Bu səbəbdən hamiləlik və əmizdirmə zamanı botoksun tətbiq edilməməsi, sinir-əzələ sistemi xəstəlikləri olan insanlara botoksun tətbiq edilməməsi tövsiyə edilir.