Qurd xəstəliklərinin fərqli əlamətləri, Qan parazitar xəstəlikləri, Parazit qurdları, Parazitlərin növü

Qurd xəstəliklərinin fərqli əlamətləri

Orqanizmdə çoxalan qurdların nematodozlar, enterobioz, askaridoz adlanan növləri var ki, bunların da hər birinin özünəməxsus əlamətləri var. Enterebiozlar gecə vaxtı anus nahiyəsində qaşınma ilə müşahidə olunur. Enterobioz adlanan qurd immun sistemini kəskin şəkildə zədələdiyi üçün təhlükəli hesab edilir. Bizquyruqlar bağırsaq və sidik kanalı iltihabını törədə bilirlər. Hətta appendiks çıxıntısına daxil olmaqla onlar appendisitə də səbəb ola bilərlər. Bəzi hallarda anus ətrafındakı qaşınma o qədər güclü olur ki, uşaq axşamlar çox pis yatır, tez-tez hirsli və qıcıqlanmış ayılır. Bu zaman uşaqlar ürəkbulanmadan şikayət edir, onların iştahaları azalır, baş ağrısı və qarın nahiyəsində ağrılar qeyd olunur.

Qan-parazitar xəstəlikləri

Kənd təsərrüfatı heyvanlarının mövsümi xarakterli digər invaziyasına qan-parazitar xəstəlikləri aiddir. Bu xəstəliklər təbii iqlim şəraitindən asılı olaraq mart ayının sonlarından oktyabr ayına qədər davam edir. Qan-parazitar xəstəlikləri kənd təsərrüfatı heyvanlarının anemiya, qızdırma, atoniya, mədə-bağırsaq sisteminin pozğunluğu ilə xarakterizə edilən, həmçinin iti və xroniki formada özünü büruzə verən invaziyalarıdır. Xəstəlik keçiriciləri ixodidae fəsiləsinə aid otlaq gənələridir. Törədicilər gənələrin toxuma, hemolimfa və yumurtalarında, heyvanların orqanizmində isə qırmızı qan hüceyrələrində lokalizasiya edir. Heyvanlarda əvvəlcə daxili orqanlarda, daha sonra periferik qanda çoxalır. Torpaqda yatmış gənələr havanın temperaturu yüksəldikcə otlaqlarda aktiv həyat tərzinə keçir. Nəticədə gənələr heyvanlara yapışaraq parazitləri qana ötürür.

Parazit qurdlarının törətdiyi infeksiyalar

Müasir tibb elmi parazit qurdları ilə mübarizədə “Sanofi”, “GSK” və “Jonson&Jonson” firmalarının dərmanlarından istifadə etməyi tövsiyə edir. Lakin bu preparatların təsiri güclü deyil və istehsalı da məhduddur. Yeni tədqiqatların əsas məqsədi də parazit qurdlarının 81 növünün genetik strukturunun öyrənilməsi və onların bədənə daxil olmasının qarşısının alınmasıdır. Artıq laboratoriya şəraitində bu qurdların əvvəllər rast gəlinməyən milyondan çox genləri aşkar olunub. Bu genetik yeniliklər isə infeksiyaya qarşı daha təsirli preparatların hazırlanmasına kömək edəcək.

Parazitlərin növü

Parazitlərin növ müxtəlifliyi, yayılması, mənşəyi və formalaşması;

Parazitlərin mikromorfologiyası, ultrastrukturu, histokimyəvi göstəriciləri, say dinamikası; Parazitlərin biologiyası və fərdi inkişafı;

Parazitlərlə yoluxmanın mövsümdən, mühit amillərindən, sahiblərin populyasiya və yaş strukturundan asılı olaraq dəyişkənliyi;

Su heyvanlarının parazit faunasının müqayisəli-ekoloji təhlili;

Parazit-sahib münasibətlərinin biokimyəvi əsasları;

Müxtəlif sistematik qruplardan olan parazitlərin epizootoloji və epidemioloji əhəmiyyəti;

Antihelmint preparatlarının parazitlərə təsiri;

Balıqların parazitar xəstəliklərinin diaqnostikası, profilaktika və müalicəsinin təşkili;

Azərbaycanda məməli heyvanların, sürünənlərin, quşların və bitkilərin helmintlərinin növ müxtəlifliyi, onların bioekoloji xüsusiyyətləri, landşaft-ekoloji zonalar üzrə yayılması, helmint faunanın formalaşması yolları, epidemioloji və epizootoloji əhəmiyyət kəsb edən helmint növlərinin müəyyən edilməsi və onlara qarşı profilaktik mübarizə tədbirlərinin işlənib hazırlanması, başlıca helmintlərin təbii ocaqlılığının aşkar edilməsi.