Uşaqlıq boynu eroziyası, eroziyanın yaranma səbəbləri, Uşaqlıq boynu eroziyasının əlamətləri, Hamiləlik zamanı eroziya

Uşaqlıq boynu eroziyası nədir?

Uşaqlıq boynu eroziyası – bu zaman uşaqlıq boynunun uşaqlıq yolu hissəsində selikli qişanın tamlığının pozulması baş verir. İstənilən yaşda baş verə bilər və diqqətli müayinə, müalicə tələb edir.

Uşaqlıq boynu eroziyası niyə yaranır, yaranma səbəbləri nələrdir?

• Erkən cinsi həyat, yeniyetməlik dövründə hamiləlik və doğuş
• Cinsi partnyorun tez-tez dəyisilməsi, çox aktiv cinsi həyat
• Travmatik təsir (tibbi müdaxilələr, abortlar, ağırlaşmış doğuşlar)
• Cinsi yolla keçən infeksiyalara yoluxma zamanı (sidik-cinsiyyət sisteminin xroniki xəstəlikləri zamanı)
• Hormonal disbalans, hormonal preparatların ve kontraseptivlerin qeyri-düzgün qəbulu
• İmmundefisit veziyyətlər

Uşaqlıq boynu eroziyasının əlamətləri

• Çox nadir hallarda erkən vaxtlarda hər hansı bir əlamətlə özünü biruzə verir. Əsasən qadın profilaktik ginekoloji müayinədən keçən zaman aşkarlanır.
• Yalnız proses ağırlaşdıqca pasiyentlər aşağıdakı əlamətləri hiss edib şikayətlənirlər.
• Xoşagəlməz qoxulu çoxlu ifrazatın olması
• Cinsi əlaqə zamanı, menstruasiya zamanı qarnın aşağı hissəsində ağrının olması
• Cinsi əlaqədən sonra əsasən də menstrual tsiklin ortasında qan qarışıqlı seliyin və ya irinli-qanlı ifrazatın olması

Diaqnostika necə aparılır?

1. Ginekoloji müayinə
2. Cinsi yolla yoluxan infeksiyaların müayinəsi (xlamidiya, ureoplasma, mikoplazma, insan papillomavirusu, herpes)
3. Kolposkopiya – uşaqlıq boynunun optik cihazla baxışıdır. Bu cihaz vasitəsi ilə uşaqlıq boynunu dəfələrlə böyüdüb patoloji sahələri daha dəqiq müəyyən etmək olur. Kolposkopiya ağrısız prosedurdur.
4. Uşaqlıq boynunun sitoloji müayinəsi – onkositologiya.
5. Uşaqlıq boynunun biopsiyası – bu zaman patoloji sahədən toxuma götürülür. Biopsiya kolposkop müayinəsi altında götürülür. Biopsiya son nəticənin qoyulmasında əsas rol oynayır.

Belə diaqnostik manipulyasiya kompleksi həkimə daha dəqiq diaqnoz qoymağa və müalicə taktikasının düzgün seçməyə imkan yaradır.

Uşaqlıq boynu eroziyasının müalicəsi

1. İltihab əleyhinə, hormonal preparatlar, lazım olduqda antibakterial və virusəleyhinə preparatlar təyin edilir (yaranma səbəbinə əsasən). Kompleks müalicəyə immunstimulyatorlar da əlavə oluna bilər.
2. Kimyəvi koaqulyasiya – uşaqlıq boynunu xüsusi koaqulyasiya verən preparatlarla işlənməsi. Məsələn-“solkovagin”(orqanik turşudur)
3. Kriodestruksiya – eroziya sahəsi mayeli azotla işlənilir, sağlam toxumaya qədər “dondurulur”
4. Lazerkoaqulyasiya – eroziya sahəsinə cərrahi lazer şüalarının birbaşa təsir nəticəsində sağlam toxumaya qədər işlənməsidir. Bu zaman uşaqlıq boynunda yanıq, travma, çapıq yaranmır.
5. Radiodalğa cərrahiyəsi
6. Uşaqlıq boynunun konizasiyası – daha dərin proseslərdə bu metoddan istifadə olunur. Adi skalpellə, elektrik petlə ilə (elektrokonizasiya), lazerlə (lazerkonizasiya) həyata keçirilir.

Profilaktika

• İldə 1 dəfə ginekoloq müayinəsində olmaq
• Sidik-cinsiyyət sisteminin istənilən iltihabi prosesinin vaxtında müalicəsi.
• İldə 1 dəfə sitoloji analiz.

Servikal ektropion ilə servikal eroziyanın fərqi

Servikal ektropionun da servikal eroziya kimi qırmızı rəngdə yara şəklində görüntüsü olur. Lakin servikal eroziya servikal ektropiondan fərqləndirilməsi gərəkən bir durumdur.

Servikal ektropion (eversiyon, psevdoeroziya) uşaqlıq boynunun daxili hissəsi silindrik epitellə, xarici hissəsi isə çoxqatlı yastı epitellə örtülmüşdür. İki toxuma arasında dəqiq sərhəd vardır. Bəzən müəyyən səbəblərdən kanalın daxilindəki silindrik epitel xaricə doğru yerdəyişir və ginekoloji müayinə zamanı uşaqlıq boynunun xarici hissəsində qırmızı rəngli sahə kimi görünür. Belə hal patoloji bir durum deyildir. Bu vəziyyət xərçəng və ya xərçəng önü bir xəstəlik deyildir.

Servikal eroziya isə bu və ya digər səbəblərdən uşaqlıq boynunda yaranan toxuma defektidir, Ektropiondan fərqli bir görüntü verir (əsasən də kolposkopik müayinə zamanı). Eroziyanin dəqiq kompleks müayinəsi və müalicəsi mütləqdir.

Hamiləlik zamanı eroziya

Hamiləlik zamanı uşaqlıq boynunun eroziyasına bir çox hallarda rast gəlinir. Bu eroziyaların hamiləlik dövründə ağırlaşma riski daha çoxdur. Ağırlaşmanın səbələri:

• Hamiləlik zamanı uşaqlıq boynunda venoz durğunluq olduğundan, uşaqlıq yolunun mikroflorası pozulduğundan daha tez-tez infeksiyalaşa bildiyindən daha tez ağırlaşa bilir.
• Hamiləlik zamanı immun sistemi qeyri-stabil olduğundan eroziya bədxassəli prosesə keçmək riski yüksəkdir.

Hamiləlik zamanı mütləq uşaqlıq boynu müayinə olunmalıdır. Lazım olduqda kolposkopiya olunmalı, onkositoloji analiz verilməlidir. Əgər hamiləlik zamanı eroziya aşkar olunarsa. klinik əlamətlər özünü biruzə vermirsə və müayinələrin nəticəsi qənaətbəxş olarsa, hamiləlik sonlanana qədər gözləmə taktikası seçilir.

Uşaqlıq boynu eroziyası sonsuzluq yaratmır. Psevdoeroziyası olan qadınlar rahatlıqla hamiləlik planlaya bilərlər. Hamiləlik və doğuş zamanı psevdoeroziya heç bir ağırlaşma yaratmır. Həqiqi eroziya zamanı isə hamiləlikdən öncə eroziyanı müalicə edib sonra hamiləlik planlamaq lazımdır.

Anadangəlmə eroziya (ektropion, psevdoeroziya) yenidoğulmuş qız uşaqlarında uşaqlıq boynunun daxili qatında olan silindrik epitel uşaqlıq boynunun xaricində yerləşir. İnkişaf etdikcə silindrik epitel uşaqlıq boynunun daxilinə doğru yerdəyişir. Bəzən bu normal proses pozulur və silindrik epitel uşaqlıq boynunun xaricində qalır, bu vəziyyət müalicə tələb etmir, adətən 25 yaşına qədər çox qatlı silindirik epitellə əvəz olunur.