Botulotoksin

Botulotoksin – Clostridium Botulinum adlı bakterialar tərəfindən sintez olunan ekzotoksindir. Botulotoksin neyroparalitik təsir etməklə botulizm vəziyyətinə gətirib çıxarır. “botulinum” sözü latın sözü olan “botulus”-dan götürülmüşdür və kolbasa mənası verir.

Son vaxtlar yaşlanma əleyhinə, xüsusən də üzdəki qırışlarla mübarizədə, ən cox tətbiq olunan prosedur botulotoksin A tip-in inyeksiyalarıdır. Bu məqsədlə üzdəki əzələlərə yeridilən botulotoksin əzələlərin yığılması üçün vacib olan asetilxolinin sintezinə lazım olan bir necə zülalı parçalayır. Nəticədə 3-5 ay ərzində əzələlərin müvəqqəti iflici baş verir. 3-5 aydan sonra yeni sinapslar yaranır və əzələlərin işi bərpa olunur.

Botulotoksinin 7 serotipi (A,B,C1,D,E,F,G) var. Bunlardan ən güclüsü A serotipi-dir.

Botulotoksinin A ABŞ-da Botox (İrvin Pharmaceuticals), Böyük Britaniyada Disport (İpsen Products), Almaniyada Kseomin (Merz Pharmaceuticals), Yaponiyada Refinex (KC Pharmaceuticals), Çində Botulax və BTX, Cənubi Koreyada Neyronox (Medy-Tox İncorporated) və s. adları altında istehsal olunur.

Botulotoksın tibbdə 3 sahədə istifadə olunur:

• Nevrologiyada
• Oftalmologiyada
• Kosmetologiyada

Kosmetologiyada botulotoksin aşağıdakı göstərişlərdə tətbiq olunur;

• Alın qırışları;
• Qaşarasındakı qırışlar;
• Gözətrafı qırışlar (qazayağı qırışları);
• Burun üstündəki qırışlar ;
• Dodaqlardaki kisetşəkilli qırışlar;
• Üz əzələlərindəki asimetriyanı müalicə etmək məqsədilə;
• Boyun nahiyyəsindəki (platyzma) qırışlar;
• Hiperhidrozun (çox tərləmə) müalicəsi;

Əks göstərişlər

Mütləq əks göstərışlər:

• Hamiləlik və laktasiya dövrü;
• Botulotoksinə qarşı yüksək həssaslıq;

Nisbi əks göstərişlər:

• İnyeksiya nahiyəsində əzələ zəifliyi;
• Xroniki xəstəliklərin olması;
• İnyeksiya nöqtələrində infeksiyanın olması;
• Kəskin və xroniki infeksiyalar;

Əlavə təsirlər

• Qaşların ptozu (aşağı düşməsi);
• Blefarospazm (göz qapaqlarının spazmı);
• Dərialtı qansızma;
• Başağrıları;
• İnyeksiya yerində ödem və s.;

Bütün ağırlaşmalar hətta prosedur düzgün həyata keçirilən zaman başverə bilər, həkimin səhvi deyil və tam müalicə olunur

Prosedurun həyata keçirilməsi

1. Əvvəl pasiyentə baxış keçirilir, prosedur olunacaq nahiyə müəyyən olunur;
2. Sonra kontrol şəkillər cəkilir və pasiyent yazılı razılıq ərizəsini imzalayır;
3. Prosedur nahiyəsi antiseptik məhlulla təmizlənir və markerlə nişanlanır;
4. Preparatın dozası hesablanir və prosedur nahiyəsi buzla soyudulur(qansızmanın qarşısını almaq üçün);
5. Botulotoksin müvafiq nahiyələrə yeridilir, buzla soyudulur və prosedur bitmiş hesab olunur;
6. 2 həftədən sonra pasiyent təkrar həkimin qəbuluna gəlir, təkrar şəkillər çəkilir və ehtiyac olarsa korreksiya edilir.

Təkrar prosedur ancaq 5-6 aydan sonra həyata keçirilə bilər